ارزشیابی بیانیه های ارزیابی اثرات محیط زیستی در کشور

ارزیابی اثرات توسعه قبل از تصمیم­گیری و اجرای پروژه­ها و طرح­های توسعه، منجر به شناسایی،‌ پیش­بینی، کاهش یا جبران اثرات منفی ها خواهد شد. کیفیت گزارش­های ارزیابی اثرات می­تواند جهت تصمیم­گیری بهتر در مورد مسائل محیط­زیستی و تأثیر گذاری ارزیابی کمک نماید. برای بازنگری گزارشات در کشورهای اروپایی از روش سلسله مراتبی "لی و کالی" استفاده می­شود که دارای چهار بخش کلی است و هر بخش به طبقات و زیر طبقاتی از معیارها تقسیم می­گردد. در این پژوهش با اقتباس از روش لی و کالی و با در نظر گرفتن فرآیند ارزیابی اثرات ایران، برای ارزشیابی کیفیت مطالعات گزارش­های ارزیابی اثرات، شش بخش در نظر گرفته شد. ابتدا تعداد 50 گزارش (سال 1376 تا 1390) از استان­های مختلف کشور و انواع پروژه­های نقطه­ای، خطی و پلی گونی برای ارزشیابی کیفیت مطالعات بخش­های مختلف انتخاب گردید سپس کیفیت مطالعات گزارش­های ارزیابی با توجه به معیارهای تعیین شده توسط کارشناسان به روش دلفی مورد ارزشیابی و امتیازدهی قرار گرفت. نتایج بررسی نشان داد کیفیت مطالعات انجام شده در 76% از گزارش­های ارزیابی اثرات مطلوب (خیلی خوب، خوب، متوسط) است. درگزارش­های ارزیابی اثرات، بخش مربوط به تشریح پروژه با 84% مطلوبیت بالاترین کیفیت و بخش مدیریت و پایش محیط زیستی، پایین­ترین مطلوبیت را داشت؛ بنابراین با بررسی کیفیت مطالعات بخش­های مختلف گزارش­های ارزیابی اثرات می­توان به نقاط قوت و ضعف آن­ها پی برد و در آینده ارزیابی اثرات مؤثرتر و دقیق­تری انجام داد.